Beschrijving
Oorsprong en geschiedenis
Dit gewas, dat volgens de Inca’s het voedsel van de goden was, werd in de hooglanden van de centrale en zuidelijke regio’s van de Andes Cordillera tussen 3.000 en 4.000 meter boven de zeespiegel gedurende bijna 5.000 jaar geteeld en wordt als heilig beschouwd. Quinoa was het hoofdvoedsel van het hele Inca-rijk. Getuigen van het belang ervan zijn de beeldhouwwerken en de talrijke gravures die met quinoa versierde vazen voorstellen. De quinoa wordt verbouwd op berghellingen in gebieden waar nauwelijks iets groeit en vereist een perceelrotatie van 2,3 of 4 jaar waarbij alle andere produktie wordt uitgeschakeld. Onder deze omstandigheden worden geen meststoffen en pesticiden gebruikt.
Beschrijving en kenmerken
Quinoa behoort tot de amarantfamilie waartoe ook bieten en spinazie hoort. Het is een eenjarige plant die een hoogte van 2 m kan bereiken. Het verzamelt zijn zaden in de vorm van een pluim aan de top van de plant. Elk zaadje is bedekt met saponine die het beschermt tegen vogels. De saponine wordt verwijderd door de zaden met veel water te wrijven en te wassen.
De zwarte quiona is in tegenstelling tot zijn witte en rode broeder, moeilijker te verbouwen. Rijping van de zaadjes duurt wat langer en de opbrengst is minder. Dat verklaart dat deze variant wat prijziger is en moeilijker verkrijgbaar.
Waarom quinoa consumeren?
Quinoa, die gewoonlijk “rijst van de Inca’s” wordt genoemd, is momenteel om twee belangrijke redenen weer in de mode:
Ten eerste is het dankzij zijn voedingswaarde een van de “superzaden”. Het is rijk aan essentiële voedingsstoffen en een hoofdbestanddeel van de vegetarische keuken. Grondige studies van dit kleine beige zaadje, met een diameter van enkele millimeters, hebben uitzonderlijke voedingskwaliteiten aangetoond: het bevat de acht aminozuren die essentieel zijn voor de voeding en is arm aan lipiden. Het is rijk aan essentiële vetzuren, eiwitten (14%) en essentiële aminozuren (lysine, vaak afwezig in granen) met niveaus die identiek zijn aan die van melk. 150 ml quinoa levert evenveel eiwitten als een ei! Quinoa is rijk aan vitamine B en E, minerale zouten (calcium, fosfor, magnesium en ijzer). Tenslotte is quinoa rijk aan vezels. Het bevat bijna evenveel als de verse vijg, 6 keer meer dan volle tarwe en 10 keer meer dan volle rijst. Dit maakt quinoa een zeer verteerbaar supervoedsel met remineraliserende eigenschappen. Bovendien bevat zwarte quinoa als enige anthocyanine, een antioxidant.
De tweede reden, en niet de minste, is dat het zaadje in het middelpunt van een humanitaire kwestie staat. Door het op de markt te brengen en te consumeren, ontwikkelen we een vraag die de Zuid-Amerikaanse boeren ertoe dwingt geleidelijk de teelt van coca, de grondstof van cocaïne, op te geven en bijgevolg de uittocht van de boeren af te remmen.
Gebruik
Zwarte quinoa blijft ook na koken crispy en kan worden toegepast in zowel zoete als hartige bereidingen. Het past goed bij vlees, vis, gevogelte en groenten. Ook goed te combineren met graansoorten om het te gebruiken in soepen, brood en desserts. Zijn frisse geur zal een nieuwe noot geven aan gerechten. Gekookt in water met aromatische kruiden naar keuze, wordt Quinoa goed verteerbaar. De korrels barsten in water en geven hun kiem vrij tijdens het koken. Eenmaal afgekoeld, kan Quinoa gebruikt worden in salades met rauwe of gestoomde groenten.
